İstanbul, Pera, Beyoğlu 1936 bir yanda dursunlar. Sarıkamış 1936 bir yanda beklesin. Paris, Londra, New York gibi kentlerde 1936 nedir ne değildir? Bakalım!
Bu fotoğrafta iki önemli toplumsal ve tarihsel öge var. BİR; bu aile bir çekim merkezidir.
İKİ; 1936, yönetici bir aile var karşımızda.
Bu aile, fotoğraf merkezinde gördüğümüz bir ‘aile büyüğü’ ile tarih sahnesinde yer alıyor.
Üç kız kardeşin evlilikleri, bu ailenin çekim alanının çekim gücünü yansıtır. Bu fotoğrafta okunabilen pek çok simge var. Bu fotoğraf Kars Platosu tarihinde batıya göç dinamiklerini oluşturan, şöyle ki nüfus hareketleri bağlamında yüzü batıya dönük özgün bir sayfa açar.
Değerli İzleyici,
Dördünü bu fotoğraftan tanıdığımız beş kardeşli bu çekirdek ailenin arka planına bakalım. Fotoğrafı düzgün okumanın pek çok yararı var.
Kars Platosu tarihini de bu düzlemde okuyacağız. Bu düzlemde ve saptırmadan okumayı sürdürdükçe yerel ve ulusal konumu ile evrensel koşulları da paralel bir kulvarda koşacağız. Evet hep birlikte paralel kulvarlarda okuyarak göreceğiz.
Yukarıda tanımlamaya gayret ettiğim merkezde gördüğümüz bir ‘aile büyüğü’ ile iki erkek kardeş önderliğinde bu aile tarih sahnesinde yer alıyor.
Evet! Günümüzde çokluk, ‘aile büyüğü’ ya da ‘kanaat önderi’ gibi tanımlar var. Sarıkamış 1936 imgeleminde bu doğal olarak var. Sarıkamış 1936’da çekim merkezi olma dinamikleri ile bu ailede ileriye dönük pek çok öge var.
Paris, Londra, New York gibi kentlerin seçkin yönetici kadrolarının giyim kuşam zevkiyle boy ölçüşecek konumdadır, Sarıkamış 1936’da görülenler.
Bu metropoliten kentlerdeki yönetici katmanların, topluma yön veren kadroların giyim kuşamı ile Sarıkamış 1936’da karşımıza çıkan giyim kuşam arasında benzerlik var.
Daha da zenginleşmek için ikinci dünya paylaşım savaşı hazırlıklarının yoğunlaştığı Berlin gibi Almanya kentlerine bakalım isterseniz. Seçkin, kalburüstü yaşam görselliklerine bakalım! İyi de bu nasıl oldu?
Sarıkamış 1936’da iletişim, haberleşme, moda, reklam, dünyayı ve toplumları sallayan TV düzenekleri yok. İyi de bu, Sarıkamış 1936 nesnel gerçekliği nasıl oldu?
Ülkenin ileriye dönük bakış açısı içinde kendileri olan, bireyler tek tek ve aile tümü birlikte arka planlarıyla kendileri oldukları için, bu aile çekim merkezidir.
Kendileri oldukları kadar, kendileriyle yetinebilen, işlek bir ekonomik altyapı ve Beyoğlu pazarı için üretim fazlası var ellerinin altında. Böyle olduğu için çekim alanıdır bu aile.
Beş kardeşli bu çekirdek ailenin üç kız kardeşinin, seçerek dışarıdan yaptıkları evlilikler, bu ailenin çekim alanının resmini çekiyor, hem de Kars Platosu sosyal dokusunun o yıllardaki betimlemesini yapıyor.
Sevgi, içtenlik…
Tekin SonMez
Stockholm, 13 Ocak 2010
Bakınız; ‘Sarıkamış’tan Batı’ya göç, dün; bir aile ve nüfus hareketleri ile bugün’; http://karstekinsonmez.blogspot.com